ΕΡΤ - ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΒΑΡΝΑΛΗ - 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ
01/01/1984
all
01:13:32
Σκοπος
Επιμόρφωση
Γενική Περιγραφή
Πρόγραμμα που παραλήφθηκε από το Αρχείο του ΡΙΚ στα πλαίσια συμφωνίας ανταλλαγής Αρχειακού Υλικού με την ΕΡΤ και αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ΡΙΚ.
Εκπομπή-αφιέρωμα στον ποιητή και πεζογράφο Κώστα Βάρναλη, το οποίο προβλήθηκε το 1984 με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του.
Περιληψη
Στη διάρκειά της ο φακός παρακολουθεί τους σημαντικότερους σταθμούς-ορόσημα της διαδρομής που διήνυσε από τον γενέθλιο τόπο του, τον Πύργο της Βουλγαρίας, στην Αθήνα και από εκεί στο Παρίσι, στην Αργαλαστή Βόλου, στην Αίγινα, αλλά και στον Αϊ-Στράτη, τόπο εξορίας του το 1935. Μέσα από σημειώματα του ποιητή, ξετυλίγεται η προσωπική σκέψη και τα πιστεύω του, ενώ σκιαγραφείται το ιστορικό πλαίσιο της εποχής του. Παρατίθενται πληροφορίες σχετικά με τα παιδικά-νεανικά του χρόνια στη Βουλγαρία, τις σπουδές του στην Αθήνα, τη συμμετοχή του στο κίνημα του δημοτικισμού, τη σταδιοδρομία του ως σχολάρχη και καθηγητή στη δημόσια εκπαίδευση (1908-1926), τη μετεκπαίδευσή του στο Παρίσι, όπου ήρθε σε επαφή με τις μαρξιστικές ιδέες.
Παράλληλα παρακολουθείται η ποιητική του παραγωγή, με ιδιαίτερη μνεία στο «Φως που καίει» (1923), εμπνευσμένο από τις αγωνίες και την επαναστατική ορμή του προλεταριάτου, το οποίο προκάλεσε μεγάλη αίσθηση, αλλά και αντιδράσεις που οδήγησαν στην παύση του από τη θέση του καθηγητή στην Παιδαγωγική Ακαδημία του Δ. Γληνού. Ακολουθεί αναφορά στην ποιητική του σύνθεση «Σκλάβοι Πολιορκημένοι» και στο δοκίμιό του «Ο Σολωμός χωρίς μεταφυσική» (1925), το οποίο αποτελεί την πρώτη συστηματική εφαρμογή της μαρξιστικής μεθόδου στον τομέα της λογοτεχνικής κριτικής. Εκτενώς σχολιάζεται η «Αληθινή απολογία του Σωκράτη» (1931), ενώ ιδιαίτερη μνεία επιφυλάσσεται στο μεταφραστικό του έργο, στην αρθρογραφία του, καθώς και στη βράβευσή του με το Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη το 1959.
Για την εκπομπή πραγματοποιήθηκαν γυρίσματα στη Βουλγαρία, σε όλες τις περιοχές στις οποίες έζησε ο Βάρναλης, ενώ προβάλλεται σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό από το προσωπικό του αρχείο. Πτυχές του έργου και της προσωπικότητάς του φωτίζουν, μεταξύ άλλων, ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος, ο κριτικός λογοτεχνίας και ποιητής Γιάννης Δάλλας, οι πανεπιστημιακοί Δημήτρης Μαρωνίτης και Παναγιώτης Μουλλάς, καθώς και η ανιψιά του Popi Mutafova Bapna.